PRANJE RUKU SPAŠAVA ŽIVOTE. Pranje ruku samo vodom nije dovoljno. Glavni cilj Svetskog dana pranja ruku je razvoj kulture pranja ruku sapunom, kako na globalnom tako i na lokalnom nivou. Pranje ruku sapunom je izuzetno važna preventivna mera, jedna od NAJEFIKASNIJIH i NAJISPLATIVIJIH. Tehnički i finansijski može biti dostižna u svim sredinama. Cilj obeležavanja ovog dana je povećanje pažnje javnosti o značaju redovnog i pravilnog pranja ruku, a najviše je usmeren na decu, kao osetljivu ciljnu grupaciju koja brzo usvaja pozitivne promene obrazaca ponašanja u vezi sa pranjem ruku.
Globalna inicijativa „Pranje ruku sapunom” (Handwashing with Soap) –potiče od međunarodne koalicije PPPHW[1], osnovane 2001. godine koja uključuje: Water and Sanitation Program, UNICEF, USAID, World Bank, Centers for Disease Control and Prevention, London School of Hygiene & Tropical Medicine, Johns Hopkins University School of Public Health, Colgate-Palmolive, Procter & Gamble, Unilever, USAID/Hygiene Improvement Project, Water Supply and Sanitation Collaborative Council.[2]
Pranjem ruku sprečavaju se: crevne zarazne bolesti praćene prolivom[3], zarazna žutica A, zatim, akutne respiratorne infekcije[4] kao i infekcije oka i kože; i dr.
Nečiste ruke mogu zarazu preneti DIREKTNO ili INDIREKTNO (preko predmeta opšte upotrebe – pribora za jelo, čaša, odeće, peškira; kvaka; toaleta i sl.)
U nerazvijenim zemljama veliki broj dece do 5. godine života umire usled zaraznih proliva i respiratornih infekcija, zbog nepostojanja osnovnih higijenskih uslova. 88% smrtnih slučajeva od zaraznih proliva u svetu je kod dece do 5. godine život; uvođenjem pranja ruku sapunom može doći do smanjenje umiranja od crevnih zaraznih bolesti za 50%, i smanjenje umiranja od akutnih respiratornih infekcija za 25%.
Širenje navike pranja ruku sapunom i tehnička podrška može značajno doprineti dostizanju Milenijumskog cilja: smanjenje umiranja dece starosti do 5 godina do 2015. godine za dve trećine;
Prema Istraživanju zdravstvenog stanja stanovništva Srbije, 2006. godine: u Srbiji 73% odraslog stanovništva i 75% dece i omladine (9–19 godina) redovno peru ruke.
RUKE TREBA PRATI:
– pre jela
– pre kontakta sa hranom u cilju pripreme hrane; u toku pripreme hrane
– po ulasku u kuću; posle povratka iz šetnje, igranja, kupovine; po povratku sa posla, po povratku iz škole…
– posle vožnje gradskim prevozom
– posle korišćenja lifta
– posle upotrebe toaleta
– posle iznošenja smeća
– posle kontakta sa bolesnikom
– posle brisanja nosa, kašljanja, kijanja; upotrebe papirne ili obične maramice
– posle rada
– posle kontakta sa životinjama
– posle rukovanja sa novcem, i dr.
Ako pranje ruku nije odmah izvodljivo ne treba rukama dodirivati lice, usta, nos ili oči; jelo odložiti za kasnije.
Na PUT nositi SAPUN!
*u nedostatku vode i sapuna, mogu da se koriste i vlažne maramice, koje su natopljene dezinficijensnim sredstvima; kao i gelovi iste namene, i sl. …
U kolektivu, najpogodniji za pranje ruku je tečni sapun u zatvorenom sistemu, i brisanje ruku papirnim ubrusom kojim treba zatvoriti i slavinu; ako nema papirnih ubrusa ili sušilice, sačekati da se ruke osuše (ne koristiti zajednički peškir!).
Pre pranja skinite nakit; perite ruke u lavabou koji je određen za to (ne u sudoperi!, ili sl.). Perite ruke u toploj vodi, dovoljno dugo, s dovoljnom količinom običnog ili tečnog sapuna; perite dlanove, nadlanice, prostor između prstiju, prste; obratite pažnju na prostor ispod noktiju; ako treba koristite četkicu za nokte.
Ruke DOBRO ISPERITE vodom i OBRIŠITE (ili osušite).
[1] PPPHW= Public-Private Partnership for Handwashing with soap [Javno Privatno partnerstvo za pranje ruku sapunom]
[2] Program voda i sanitacije, UNICEF, USAID, Svetska Banka, Centar za kontrolu i prevenciju bolesti, Škola higijene i tropske medicine, London; Džon Hopkins univerzitet, škola javnog zdravlja, Kolgejt-Palmolajv, Prokter&Gembl, Unilever, USAID, program poboljšanja higijene, snabdevanje vodom, i kolaborativni savet za sanitaciju
[3] bolesti prljavih ruku: virusne: dečja paraliza (poliomijelitis); virusni prolivi, bakterijske: bacilarna dizenterija, trbušni tifus; parazitarne: amebna dizenterija, enterobijaza; i druge
[4] akutne upale organa za disanje
