15. Februar – Svetski dan dece obolele od raka

Ove godine 15. Februar se obeležava pod sloganom „Nema više bola” i „ Nema više gubitaka”

Svetski dan dece obolele od raka je ustanovljen 2002. godine od strane Međunarodne konfederacije Udruženja roditelja dece obolele od raka. Od tada se obeležava u 88 zemalja širom sveta. U Srbiji je ovaj datum postao deo nacionalnog Kalendara javnog zdravlja 2013. godine, na inicijativu udruženja roditelja dece obolele od raka i uz podršku Ministarstva zdravlja.

Maligne bolesti su jedan od značajnih globalnih javnozdravstvenih problema današnjice, koje, prema statističkim podacima, predstavljaju drugi po učestalosti uzrok smrtnosti kod dece uzrasta od 0 do 14 godina, odmah iza povreda. Upravo zbog toga, obeležavanje ovog datuma ima za cilj da pažnju celokupne javnosti, stručne i opšte, usmeri ka važnoj misiji poboljšanja tretmana, nege, kvaliteta života, emocionalnih i socijalnih potreba dece obolele od raka, kao i njihovih najbližih.

Rak kod dece čini od 0,4 do 4% svih malignih bolesti u opštoj populaciji širom sveta. U proseku, u svetu obolevanje od raka kod dece čini 1% u strukturi obolevanja od svih malignih bolesti, u Evropi 0,4% i u Srbiji oko 0,7%.

U Republici Srbiji, u proseku, svake godine se registruje 312 dece, oba pola između 0 i 19 godina, sa nekom vrstom maligniteta. Kao i u većini zemalja u razvoju i u Srbiji, gotovo dve trećine novoobolele dece (63,8%) je uzrasta do 15 godina. Tri grupe bolesti, uključujući leukemiju, tumore mozga i limfome čine najčešće maligne bolesti u detinjstvu. Ove tri grupe malignih oboljenja čine gotovo polovinu (49,4%) svih maligniteta u detinjstvu.

Najčešći uzrok smrti u detinjstvu u Srbiji su leukemije, limfomi i tumori mozga. U proseku svake godine, 52 dece starosti od 0 do 19 godina izgubi bitku sa ovom bolesti. U strukturi umiranja od svih malignih bolesti dve trećine umrle dece (65,4%) je bilo u uzrastu do 15 godina. Najčešći razlog smrtnog ishoda kod dece u uzrastu do 15 godina su tumori mozga sa 52,9%, leukemije sa 41,2% i limfomi sa 17,6%. U uzrastu od 0 do 19 godina, u strukturi umiranja, najčešći uzrok smrti od maligniteta su tumori mozga sa 40,4%, leukemije sa 30,8% i limfomi sa 15,4%.

Prema podacima Zavoda za javno zdravlje Sombor za  2017.god na području  Zapadno Bačkog okruga od malignih bolesti  obolelo je dvoje, a umrlo je jedno dete.

Važno je istaći da je uspeh izlečenja maligniteta kod dece izuzetno veliki, mnogo veći nego u populaciji odraslih. Stope preživljavanja, naravno, pre svega zavise od tipa karcinoma, ali i od faktora kao što su kapaciteti sistema zdravstvene zaštite, zdravstvene kulture, ali i od pratećih socio-ekonomskih činilaca. U prilog tome govori podatak da u visokorazvijenim zemljama sveta stopa preživljavanja dostiže čak 84%, ali da je ona u porastu čak i u pojedinim delovima sveta koji imaju slabije razvijene resurse ukoliko postoji lokalna i međunarodna podrška u ovoj oblasti.

Svetska zdravstvena organizacija i Međunarodno udruženje za borbu protiv raka imaju za cilj da se do 2030. godine postigne eliminacija bola i patnje kod dece koja se bore protiv raka i da se preživljavanje svoj deci sa dijagnozom neke maligne bolesti u svetu poveća bar na 60%, kao i da se roditeljima olakša obezbeđivanje neophodne nege deci i u kućnim uslovima. To bi dovelo do približnog udvostručenja trenutne stope izlečenja i poštede milion života dece u narednoj deceniji.

Cilj obeležavanja 15.febrauara kao svetskog dana dece obolele od raka  jeste da se roditeljima, deci, kao i široj društvenoj zajednici pruže informacije kako da obrate pažnju i prepoznaju rane znake upozorenja i simptome i da odmah potraže stručnu medicinsku pomoć, jer brza i efikasna rana dijagnostika i primena standardne terapije omogućavaju duže preživljavanje dece i adolescenata obolelih od raka.

Važno je istaći da je uspeh izlečenja maligniteta kod dece izuzetno veliki, mnogo veći nego u populaciji odraslih

U cilju zaštite i unapređenja zdravlja jedne od najosetljivijih populacionih grupa Institut za javno zdravlje Srbije „Dr Milan Jovanović Batut” se sa mrežom okružnih instituta i zavoda za javno zdravlje od početka aktivno uključio u obeležavanje ovog važnog datuma iz Kalendara javnog zdravlja. Ove godine, Međunarodni dan dece obolele od malignih bolesti se obeležava pod sloganom „Nema više bola” i „ Nema više gubitaka” za decu sa rakom i njihove porodice, sa težnjom da društvo u celini osigura pravo na ranu i pravilnu dijagnozu, pravo na odgovarajući i kvalitetan medicinski tretman, pravo na dostupnost lekova koji mogu spasiti život bez obzira na mesto gde žive, kao i pravo na lečenje bez bola i patnje.